اینترنت اشیاء یکی از تکنولوژی‌های بروز جهان است. این تکنولوژی چند سالی است به صورت ناقص و با واردات وارد کشورمان ایران نیز شده است. اینترنت اشیاء چیست؟ چگونه می‌تواند از زندگی روزمره گرفته تا کسب و کار مردم را دگرگون کند؟ آیا می‌توان از اینترنت اشیاء برای افزایش سود و بازدهی کسب و کار استفاده کرد؟ در ادامه این مقاله با هم به بررسی مزایا و معایب این تکنولوژی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
اینترنت اشیاء چیست؟
اگر کامپیوتر خود را روشن کنید تا زمانی که بوسیله وای فای یا کابل شبکه به اینترنت وصل نباشید یک هویت مجازی هستید. هویتی که در هیچ شبکه ای قرار ندارید بنابراین نمی‌توانید ارتباطی با کامپیوترهای دیگر که هویت‌های مجازی مستقل خود را دارند برقرار کنید. اینترنت در واقع همان شبکه است و هر دستگاه از تلفن همراه هوشمند گرفته تا لپ تاپ و کامپیوتر رومیزی می‌توان با اتصال به این شبکه یک هویت مستقل داشته باشد.
چند مثال از زندگی روزمره
حالا فکر کنید در دنیای اطراف ما بغیر از انسان‌ها اشیاء نیز توانایی اتصال به اینترنت را پیدا کنند. همانطور که واضح است منظورمان اشیاء بی حرکت یا بلا استفاده مانند یک تکه سنگ نیست بلکه اشیائی مدنظر ماست که با اتصال به شبکه اینترنت یک قابلیت جدید به کاربر ارائه دهند. مثلا فرض کنید کولرگازی اسپیلت خانه شما به اینترنت متصل باشد. این اتصال یک هویت مستقل برای آن کول ایجاد می‌کند. درست است که کولر نمی‌تواند از این هویت مستقل بهره ای ببرد. اما مصرف کننده کولر می‌تواند از هرجای دنیا که باشد با استفاده از شبکه اینترنت و نرم افزاری که روی کولر و روی تلفن همراه هوشمندش نصب شده است کولر را تنظیم کند.
فرض کنید از محل کار به خانه می‌روید و روز بسیاری گرمی‌داشته اید. طبیعتا از صبح کولر را روشن نمی‌گذارید بنابراین فضای خانه گرم و طاقت فرساست. اگر بخواهید نیم ساعت قبل از رسیدن به خانه کولر را روشن کنید تا زمان رسیدن شما هوای خانه مطبوع باشد و در عین حال فردی در خانه نباشد چه می‌کنید؟ اینجاست که اینترنت اشیاء به کمک شما می‌آید. اینترنت اشیاء را می‌توان بر روی هر محصولی که کنترل آن توسط میکروکنترلرها انجام می‌شود با تغییرات نه چندان زیادی پیاده سازی کرد. در عمل در یک خانه از اجاق گاز، فر رو دیگر لوازم آشپزخانه گرفته تا کولر، پکیج، آبگرمکن و لامپ‌ها و حتی شیرآلات خانه را می‌تواند مجهز به اینترنت اشیاء کرد.
اینترنت اشیاء در صنعت و کشاورزی
کاربرد با ارزش تر اینترنت اشیاء اما در مصارف خانگی نیست. اینترنت اشیاء در کسب و کارهای کوچک تا کارخانه‌های بزرگ می‌تواند یک برگ برنده اصلی برای صاحب کسب و کار باشد.
یک مثال ساده
بیایید از یک مثال صنعتی شروع کنیم. فرض کنید صاحب یک کارخانه شالیکوبی هستید. این کارخانه برنج خام را با ملحقات وارد و برنج آماده پخت را تحویل میدهد. یک کارخانه شالیکوبی مدرن حدودا بین 10 تا 18 دستگاه بسته به سطح عملیاتی که در مراحل فرآوری انجام میدهد را در خط تولید خود جای میدهد. در چنین خط تولیدی مدیر تولید نیاز دارد تا بر عملکرد دستگاه‌ها نظارت کند، خطاها را ببیند. توقف خط را به سرعت متوجه شود و مشکل را برطرف کند. عملکرد اپراتورها را پایش کند و این موضوع در فصل برداشت برنج لازم است که به صورت شبانه روزی اتفاق بیافتد. چه مکانیزمی می‌توانید پیشنهاد دهید که بدون اضافه شدن نیروی انسانی به خط تولید فعلی و بدون نیاز به حضور شبانه روزی، مدیر کارخانه و مدیر تولید توان نظارت لحظه ای بر عملکرد خط را داشته باشند؟
بله قطعا یک شبکه لازم است. شبکه‌ای که همه دستگاه‌ها به آن متصل شوند و با استفاده از میکروکنترلرها و سنسورهای نصب شده روی دستگاه عملکرد لحظه ای آن‌ها توسط مدیران قابل روئیت باشد. همچنین این شبکه علاوه بر اینکه داده‌های وضعیت کارکرد را به صورت لحظه ای درون کارخانه و در دفتر مدیریت نمایش میدهد بایستی بتواند همین اطلاعات را روی تلفن همراه مدیر کارخانه یا لپ تاپ وی از هرجای دنیا که باشد نمایش دهد. فرض کنید یک مدیر کارخانه قطعه سازی هستید و تعدادی دستگاه CNC، لیزر و خم CNC در خط تولید دارید. اگر در یک جلسه پرزنت خط تولید خود برای یک مشتری بالقوه، توان نمایش لحظه ای عملکرد سیستم‌ها را روی تلفن همراه هوشمند یا لپ تاپ خود به مشتری داشته باشید؛ این موضوع چقدر در گرفتن پروژه آن مشتری به شما کمک خواهد‌کرد؟
کشاورزی و اینترنت اشیاء
همه این‌ها با اینترنت اشیاء امکان پذیر خواهد‌شد. در کشاورزی نیز شرایط مشابه بوده و استفاده از اینترنت اشیاء به مراتب ضروری تر است. فرض کنید یک سیستم اتوماسیون آبیاری را تهیه و روی سیستم آبیاری قطره ای باغ خود نصب کرده اید. اگر در سفر باشید و پیش بینی هواشناسی به شما اعلام کرده باشد که گرمای شدید هوا را در پیش دارید چه می‌کنید؟
اگر یک سیستم کنترل مبتنی بر سنسورهای رطوبت خاک، دبی سنج، میکروکنترلرهای مجهز به ماژول اتصال به اینترنت و اپلیکیشن تلفن همراه را در شبکه اینترنت داشته باشید عملا مهم نیست که چقدر از زمین کشاورزی خود فاصله دارید چون شما هر اطلاعاتی که با حضور در باغ خود به آن نیاز دارید را از راه دور و روی تلفن همراه خود دریافت می‌کنید. همچنین قادر خواهید بود تا دستورات لازم را به صورت خودکار یا دستی به سیستم کنترل موجود در زمین کشاورزی خود صادر کنید.
فرض کنید یک کارمند دولت هستید و از مشغله زیاد کاری وقت سرکشی حضوری به زمین کشاورزی خود را ندارید. در آن صورت چه حسی خواهید داشت اگر از درون اداره محل کار خود دستور آبیاری زمین خود را صادر کنید. و با یک سیستم تنظیم مقدار کود دزماتیک متصل به اپلیکیشن تلفن همراه هوشمند خود مقدار کود محلول در آب لازم را نیز تعیین کنید.
اینترنت اشیاء چطور آینده کشاورزی را تغییر خواهد داد؟
یا یک پله فرارتر، فرض کنید یک زمین زراعی دارید که تسطیع شده است. همچنین از سیستم آبیاری بارانی استفاده می‌کنید. برای آبیاری سطح زیر کشت خود بایستی دائما جابجایی دکل‌های آبیاری بارانی را مدیریت کنید. همزمان باید از گیر کردن و یا از کار افتادن آن‌ها به دلیل قطع برق، پنچری چرخ‌ها، پارگی تسمه‌ها و یا بکسوات چرخ‌ها مطلع شوید. استفاده از یک سیستم کنترل یا Navigation هوشمند برای این دکل‌ها و اتصال آن‌ها به اینترنت اشیاء به شما قدرت کنترل مرکزی آن‌ها را خواهد‌داد. در این صورت نیاز نیست در گرمای تابستان برای آبیاری زمین زراعی خود کنار دکل‌ها بایستید. می‌توانید در دفتر کار خود وضعیت حرکت لحظه ای آن‌ها را مشاهده کنید و برنامه ریزی حرکت آن‌ها را تغییر دهید.
دنیای اینترنت اشیاء دنیای آینده است که راندمان و عملکرد را افزایش داده و در نهایت مشکلات و سختی‌های کار را کاهش میدهد.
روی دیگر اینترنت اشیاء
اینترنت اشیاء علیرغم ذات پرسودی که دارد اگر به درستی و توسط متخصصین پیاده سازی نشود می‌تواند زندگی شما را مختل کرده یا کسب و کار شما را به ضرر بکشاند. همانطور که می‌دانید بستر اینترنت یک فضای بی انتهای جهانی است. هر شخصی با دانش قبلی از نحوه عملکرد یک سیستم و داشتن شناسه هویتی آن می‌تواند سعی کند که به آن سیستم وصل شده و آن را کنترل کند. مثلا هکرها از همین روش برای دزدیدن یا رمزگذاری اطلاعات شما استفاده می‌کنند.
اما آیا تا بحال برای شما پیش آمده است که روی لپ تاپ یا کامپیوتر خود از یک نرم افزار امنیتی مثل آنتی ویروس و دیواره آتش خوب و بروزرسانی شده استفاده کنید و نکات ایمنی در کار با کامپیوتر را مانند عدم اتصال فلش‌های آلوده به ویروس و غیره بطور کامل رعایت کنید و سیستم شما بازهم هک شده یا آلوده به ویروس شود؟ احتمالش زیر 0.1 درصد است. اگر چنین اتفاقی بارعایت موارد فوق رخ دهد قطعا شما خیلی بد شانس هستید.
امنیت در اینترنت در مقایسه با اینترنت اشیاء
در مورد اینترنت اشیاء اما ماجرا تا حدود زیادی فرق می‌کند. در این مورد شما قابلیت اتصال فلش یا قطعه جانبی که حاوی ویروس باشد را به دستگاه‌ها ندارید. بنابراین تنها راه آلوده شدن دستگاه‌هایی که از اینترنت اشیاء استفاده می‌کنند خود اینترنت است. از طرف دیگر نیز کاربر نمی‌تواند مستقیما روی خود دستگاه مرورگری را باز کند و یا از اینترنت چیزی را دانلود کند بنابراین امکان آلوده شدن دستگاه از طریق دانلود فایل ویروس و غیره هم وجود ندارد. تنها راه آلوده شدن این دستگاه‌ها این است که یک هکر با داشتن اطلاعات هویتی دستگاه رمزهای دسترسی به دستگاه را بشکند و در اینصورت تنها کاری که از دستش بر میاید کنترل عملکرد دستگاه است.
چه کسی مسئول امنیت تجهیزاتی است که از اینترنت اشیاء استفاده می کنند؟
نتیجه می‌گیریم که در تجهیزاتی که از اینترنت اشیاء بهره می‌برند مصرف کننده نقشی در افزایش امنیت دستگاه ندارد. پس چه کسی مسئول افزایش امنیت این تجهیزات و قوی تر ساختن رمزها و قفل‌های نرم افزاری برای جلوگیری از هرگونه سوء استفاده از این دستگاه‌هاست؟
پاسخ، شرکت‌های تولید کننده است. شرکت تولید کننده این دستگاه‌ها اگر دانش کافی در حوزه شبکه، اینترنت، پروتکل‌های اینترنت اشیاء، لایه‌های نفوذ پذیر، روش‌های جلوگیری از نفوذ هکرها را نداشته باشد و مسئله امنیت دستگاه‌ها را یک مسئله بی اهمیت تلقی کند دیر یا زود دستگاه‌های تولید شده توسط آن شرکت خواه خارجی باشد یا داخلی، ساخت ایالات متحده باشد یا چین و ایران با تلاش هکرها برای دسترسی مواجه شده و در نهایت کنترل کامل دستگاه از دست کاربر خارج خواهد‌شد.
بهتر است اینطور بگوئیم که در نهایت مسئله امنیت در دستگاه‌هایی که از اینترنت اشیاء بهره می‌برند یک عیب برای اینترنت اشیاء محسوب نمی‌شود بلکه عیب ناشی از بی مسئولیتی سازنده تجهیزات می‌تواند منجر به سوء استفاده از این تکنولوژی بسیار مفید گردد.
باید توجه داشته باشید که در زمان انتخاب دستگاه‌هایی که از اینترنت اشیاء استفاده می‌کنند اعتبار شرکت تولید کننده و مسئولیت پذیری آن و سوابق آن شرکت‌ها در رعایت مسائل امنیتی در طراحی نرم افزار باید در نظر گرفته شود.
خشک کن‌های درای زیرو و اینترنت اشیاء
خشک کن‌های درای زیرو با استفاده از تکنولوژی اینترنت اشیاء می‌توانند امکانات متعددی را در اختیار کاربر قرار دهند. با هم به بررسی این امکانات می‌پردازیم.
شبکه اینترنت اشیاء پایوت PAIOT شرکت توسعه پویان آروند
اینترنت اشیاء در شرکت توسعه پویان آروند بر بستر یک شبکه عمل می‌کند. این شبکه به واسطه مجموعه ای از نرم افزارهای تخصصی بر بستر اینترنت کار می‌کند. بطور ساده، این شبکه از سه قسمت دستگاه، کنترل کننده و کاربر تشکیل می‌شود. دستگاه در شبکه همان تجهیزات تولید شده شرکت توسعه پویان آروند است که از قابلیت استفاده از پروتکل اینترنت اشیاء پایوت پشتیبانی می‌کند. کاربر در شبکه پایوت شخصی است که با استفاده از اپلیکیشن یا وب اپلیکیشن اختصاصی شرکت می‌تواند پایش و تنظیم دستگاه‌ها را انجام دهد. کنترل کننده یا مدیر شبکه همان نرم افزار میانی است که می‌تواند داده‌های وضعیت لحظه ای دستگاه‌ها را دریافت کرده و ذخیره کند.
خیالتان را بابت قطعی‌های مکرر و ضعف پوشش شبکه در ایران راحت کرده ایم
در پروتکل‌های اینترنت اشیاء به دلیل هزینه‌های استفاده از نرم افزارهای واسط که نیاز به تجهیزات سخت افزاری قدرتمند واسط نیز دارند معمولا سعی می‌شود تا از ارتباط بین دستگاه و کاربر به صورت مستقیم انجام شود. اما در صورتی که کاربر یا دستگاه حتی برای لحظاتی به اینترنت دسترسی نداشته باشند درصدی از داده‌ها و تنظیمات در فرآیند انتقال بین دستگاه و نرم افزار کاربر از دست می‌رود.
استفاده از نرم افزار کنترل کننده میانی می‌تواند دستگاه و کاربر را در سریع ترین زمان ممکن پس از ارتباط مجدد با دستگاه به شبکه بازگرداند. این در شرایطی اتفاق می‌افتد که مصرف باتری تلفن همراه، تبلت یا لپ تاپی که اپلیکیشن روی آن نصب است به خاطر تلاش‌های مجدد برای بازگشتن به شبکه پایوت افزایش نمی‌یابد. نرم افزار میانی یا کنترل کننده هم می‌تواند تنظیماتی که کاربر در نرم افزار خود برای دستگاه انجام میدهد را دریافت کرده و درصورتی که دستگاه بطور موقت دسترسی به اینترنت نداشته باشد آن‌ها را تا دسترسی مجدد دستگاه به اینترنت نگاه دارد و بلافاصله پس از اتصال مجدد دستگاه به اینترنت تنظیمات را برای دستگاه ارسال کند و هم می‌تواند رفتار مشابهی را در فرآیند ارسال داده‌ها از دستگاه به نرم افزار کاربر داشته باشد.
فارمینو و اینترنت اشیاء
اپلیکیشن فارمینو محصول شرکت توسعه پویان آروند (توپا) بوده که به راحتی از اپ استورهای گوگل پلی استور، کافه بازار و مایکت قابل دریافت می‌باشد. این اپلیکیشن از قابلیت کنترل دستگاه‌ها بر بستر هوش مصنوعی بهره می‌برد. اپلیکیشن فارمینو در واقع همان نرم افزار کاربر است که در توضیحات شبکه پایوت در بالا به آن اشاره کرده ایم. این نرم افزار یک سیستم قدرتمند برای مدیریت دستگاه‌های متعدد بر بستر پایوت، مدیریت کاربران دستگاه، نمایش آخرین وضعیت دستگاه، ارسال تنظیمات دستگاه بر بستر پایوت و دریافت هشدارهای دستگاه به وسیله نوتیفیکیشن‌هاست. همچنین اپلیکیشن فارمینو قابلیت‌های عمومی‌رایگانی را نیز در اختیار کاربر قرار میدهد که از جمله آن‌ها می‌توان به قابلیت پیش بینی هواشناسی روزهای آینده چند منطقه مکانی به صورت گرافیکی به همراه نمودار و غیره اشاره کرد.
تعریف و اتصال ساده دستگاه‌ها به اپلیکیشن فارمینو
از ویژگی‌های پروتکل اینترنت اشیاء پایوت شرکت توسعه پویان آروند می‌توان به قابلیت اتصال ساده فارمینو به درای زیرو اشاره کرد. کافی است در اپلیکیشن فارمینو از منوی اضافه کردن دستگاه گزینه QR Code را انتخاب کنید تا بتوانید با نگه داشتن دوربین جلوی تصویر صفحه پنل کنترل درای زیرو در منوی تنظیمات عمومی و اسکن کردن QR Code ارتباط بین دستگاه و فارمینو را برقرار کرده و در نهایت برای دستگاه خود یک اسم جدید انتخاب کنید تا در فارمینو دستگاه با آن اسم ذخیره و شناخته شود.
امنیت و مقابله با دسترسی‌های نامطلوب
همانطور که در بخش معایب اینترنت اشیاء اشاره شد، امنیت دستگاه‌ها با وسواسی که تیم توسعه دهنده پروتکل اینترنت اشیاء و سازنده دستگاه‌ها و نرم افزارها به خرج می‌دهند ارتباط مستقیم دارد. یعنی هرچه برنامه نویسان و متخصصین امنیت شبکه دقیق تر و بیشتر برای کد نویسی لایه‌های نرم افزار وقت بگذارند، به همان اندازه احتمال نفوذ و دسترسی نامطلوب کاهش پیدا می‌کند. پروتکل اینترنت اشیاء پایوت بیش از 3 سال است که به صورت مداوم در حال بهینه سازی و توسعه است و مهندسین امنیت شبکه در توپا آخرین آسیب پذیری‌های روز دنیا را به سرعت پس از کشف برطرف می‌کنند.
بنابراین هکرها فرصت بسیار کوتاهی برای نفوذ به شبکه پایوت خواهند داشت. از طرف دیگر پروتکل‌های امنیتی نرم افزاری که جهت کدگذاری و کدگشایی اطلاعات در حین تبادل استفاده می‌شوند نیز پروتکل‌های کاملا بروز و قدرتمندی هستند که مراکز استاندارد امنیت نرم افزار دنیا آن‌ها را کاملا مورد تایید خود قرار داده اند. TLS1.3 و Quick به همراه Cipher Suiteهای بسیار پیچیده برای ایمن سازی ارتباط بر بستر اینترنت استفاده می‌شوند که تجربه کاربران ما در اثرگذاری حمله‌های هکری را به صفر رسانده اند.
چه چیزهایی را می‌توان در درای زیرو از طریق اپلیکیشن فارمینو کنترل کرد؟
فارمینو عیناً قابلیت‌های نرم افزار کنترل درای زیرو را در فاصله ای فرسنگ‌ها دورتر از خود دستگاه در اختیار شما قرار میدهد. می‌توانید موارد زیر را پایش کنید:
- می‌توانید ببینید که دستگاه در چه مرحله ای از فرآیند خشک کردن قراردارد.
- دمای هر لحظه ی محفظه خشک کن چقدر است.
- رطوبت محصول و رطوبت محفظه خشک کن را به صورت لحظه ای مشاهده کنید.
- مقدار توان مصرفی را به صورت لحظه ای بررسی کنید.
- وضعیت باز یا بسته بودن درب سالن را مشاهده کنید.
- از زمان باقی مانده تا اتمام فرآیند در هر مرحله مطلع شوید.
- حالت مصرف انرژی کنونی و شدت جریان باد در محفظه را مشاهده کنید.
همچنین می‌توانید موارد زیر را کنترل کنید:
- انتخاب محصولی که قرار است خشک کنید در مرحله آماده سازی و تنظیمات دستگاه از طریق دیتابیس محصولات.
- انتخاب دمای بیشینه و کمینه، رطوبت هدف محصول، زمان خشک شدن در حالت تنظیم دستی.
- تنظیم وضعیت قفل صفحه دستگاه.
- تنظیم حالت‌های مصرف انرژی و توان دستگاه و شدت جریان باد محفظه خشک کن.
- خاموش کردن و راه اندازی مجدد دستگاه بطور کامل.
فارمینو در عمل به شما قدرت کنترل بیشتری خواهد‌داد، توسعه کسب و کار و مدیریت چندین دستگاه به صورت همزمان از دیگر ویژگی‌های مهم فارمینو است.
برای مشاهده مشخصات و ویژگی‌های خشک کن‌های درای زیرو به صفحه معرفی محصول مراجعه کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر از اپلیکیشن فارمینو روی لینک کلیک کنید.
می‌خواهید از آخرین قیمت‌ها مطلع شوید و محصولات را سفارش دهید؟ اینجا را کلیک کنید.
منبع1: ZDNET
منبع2: AVSYSTEMS
منبع3: PUFSecurity